Lễ Yết cáo tổ tiên trong nhà thờ họ
Có nhiều phong tục tập quán của dân ta còn lưu truyền và được gìn giữ tới ngày nay. Trong đó có lễ yết cáo tổ tiên vào sổ họ cho con cháu trong nhà thờ họp thường niên cùng với lễ tế tổ hằng năm. Vậy trong bài viết này chúng tôi cũng mong muốn mang lại kiến thức thực sự thú vị cho bạn đọc về một phong tục tế lễ thú vị của người dân Việt Nam .
1. Lễ yết cáo tổ tiên là gì?
Nhà thờ họ được xem là tượng đài trong lòng người con Việt nới các làng quê. Nơi đó lưu giữ những mảnh hồn quê, những kỉ niệm, những kí ức thời xưa, những công trạng của ông cha trong dòng họ đầy tự hào. Nơi đó cũng lưu giữ gia phả dòng họ đầy đủ và chi tiết nhất , từ đứa bé mới sinh cho tới các bậc lão làng đều được lưu giữ vô cùng cẩn thận.
Mỗi một đứa trẻ sinh ra có tên cod họ đầy đủ sẽ được báo cáo với dòng họ để ghi nhận trong gia phả. Tập tục báo cáo tên họ của đứa bé để được ghi vào danh sách trong dòng tộc đó được gọi nôm na là lễ yết cáo tổ tiên. Báo cáo cho tổ tiên biết đây là con cháu họ để đi theo phù hộ độ trì là mong mỏi của các bậc sinh thành dành cho con mình khi thực hiện lễ Yết cáo tổ tiên này
2.Chi tiết tập tục Yết cáo tổ tiên tại nhà thờ họ
2.1.Đặt tên cho con
Việc đặt tên cho con ngày nay so với thời xưa có nhiều thay đổi do quan điểm thoáng hơn và tên có tính thẩm mỹ hơn nhiều. Tuy nhiên nguyên tắc cơ bản tránh phạm huý với tổ tiên và thân nhân gần gũi bên nội bên ngoại vẫn được lưu tâm đặc biệt. Do vậy sau khi đối chiếu với gia phả họ hàng thì cái tên của đứa trẻ cũng mới được đặt. Trường hợp cá biệt nếu đứa trẻ sinh ra xa quê cha mẹ không kịp đối chiếu với dòng họ có thể bị trùng thì sau này sẽ đổi tên hoặc tránh gọi nhiều tại nhà.
2.2. Sắm lễ gì trong Lễ yếu cáo tổ tiên
Việc xưng tên họ trong lễ yết cáo tổ tiên được thực hiện đồng loạt cho các gia đình có con sinh cùng thời gian với nhau trong dòng họ. Chính vì thế mâm lễ chuẩn bị không cần xa hoa chủ cần đầy đủ và khá đơn giản với các lễ chính : Nén hương, cơi trầu, chai rượu dâng lên tổ tiên. Do vậy gia đình giầu cũng như nghèo đều được bình đẳng làm lễ như nhau. Nhà nào cũng có thể báo cáo con cháu với tổ tiên một cách trân trọng nhất.
2.3.Quy tắc vào sổ họ
Sổ họ có quy định khá chặt chẽ về thứ bậc trong dòng tộc.
Thứ 1:
Ghi rõ họ tên:
Tên huý và tên thường gọi
Họ Tên (Tên Huý. Tên thường gọi) con ông bà, thuộc đời thứ mấy, chi thứ mấy? Con trưởng hay con thứ mấy? Ngày tháng, năm, sinh, ngày vào sổ họ.
Thứ tự ghi trong sổ họ
Tuân theo quy tắc chung, ai sinh trước ghi trước ai sinh sau ghi sau tính theo ngày sinh năm sinh.
Con gái có được vào sổ họ hay không:
Thông thường, con gái thời xưa không được coi trọng. Ngay cả đóng phần theo đinh cũng là tính trên đầu người con trai trong gia đình đó. Có những dòng họ xưa không lưu tên con gái vì quan niệm con gái là ngoại tộc, lấy chồng là con cháu bên chồng.
Tuy nhiên từ sau cách mạng tháng 8 thành công, chế độ đó đã bị phá vỡ bởi những quan điểm mới. Phong tục tập quán xưa được thay đổi và phù hơpj với thời đại
Việc coi trọng phụ nữ và ủng hộ quyền phụ nữ trong mọi việc trong gia đình dòng họ mang lại cho dòng họ đó sự bình đẳng và hưng thịnh.
3. Lễ yết kiến nhà thờ họ ngày nay
Ngày nay với sự phát triển mạnh mẽ vượt bậc của nền kinh tế xã hội, con người cũng dần làm mai một đi các nếp xưa. Đôi khi nhiều phong tục tập quán cũng bị bỏ quên. Lễ yết kiến được tổ chức trong nhà từ đường có nơi vẫn còn lưu giữ nhưng cũng có nơi không còn nữa. Văn hoá truyền thống làng xã cũng tuỳ từng địa phương hay dòng tộc mà được linh hoạt gìn giữ , không còn mang tính đại trà như xưa. Do vậy, mọi phong tục lễ giáo thời nay nếu còn cũng được tinh giản gọn nhẹ hơn rất nhiều!
